ERGEN EBEVEYN ÇATIŞMASI
Erinlik ve ergenlik dönemi hızlı fiziksel ve psikolojik değişikliklerin olduğu bir dönemdir. Bu dönemde fiziksel büyümenin ergenler üzerinde bazı psikolojik yansımaları görülmektedir. Değişen psikolojik ve fiziksel yapı aile içerisinde bir takım çatışmaları beraberinde getirmektedir. Bu ay bültenimizde ergen ve ebeveyn arasındaki temel çatışma nedenlerini ele alacağız.
Ergen Ebeveyn Çatışmaları
Ergenin bireyselleşmesi ve bağımsız bir kimlik oluşturması için ebeveyn ve toplumun değerler sistemi ile bir miktar çatışması beklenir. Önemli olan çatışmanın miktarı ve nasıl çözüldüğüdür. Makul düzeyde çatışma bireyselleşme sürecinde ergene yardımcı olurken çatışmanın yoğun olması ve her defasında çözülememesi ergende bazı problemlere neden olabilir. Bu konuda yapılan çalışmalar incelendiğinde genelde ergen ile ebeveynlerin aşağıdaki konularda çatışma yaşadığı görülmektedir.
- Arkadaş seçimi,
- Ders çalışma,
- Sorumluluk,
- Teknoloji kullanımı,
- İletişim,
Çözüm önerileri;
- Ergen bu dönemde ben kimim, ben neyim gibi sorulara yanıt aramaktadır. Bu nedenle arkadaş ilişkileri ve arkadaşlarından aldığı geri bildirimler oldukça önemlidir. Arkadaşlarıyla birlikte vakit geçirmesine müsade edelim. Arkadaşlarıyla birlikte geçireceği zamanı birlikte planlayınız.
- Bağımsız ders çalışma becerileri, sorumluluk ve kendine yetme süreçlerine olumlu katkı sağlamaktadır. Bu nedenle yine anne-baba ve ergen birlikte bir plan yapınız. Çok nadirende olsa programda 5-10 dakikalık sapmalar olabilir, makul karşılayınız.
- Ergen de bu dönemde bazı hassasiyetler oluşur (dokunulma ve çocuk yerine koyma gibi). Onun artık yavaş yavaş bir yetişkin olduğunu unutmayınız. Özel alanına fazla müdahele etmeyiniz, şayet istemiyorsa dokunmayınız ve aldığınız kararlarla ilgili fikrini alınız.
- Ergen bilişsel yapısı gereği sadece siyah ve beyazları görür ve bazı konulardaki fikirleri radikaldir. Siz ara renkleri ona gösterirken sabırlı olunuz.
- Aradaki duygusal bağı koparmayınız.
- Anne ve baba üst nesil kalabilmelidir. Kurallarınızı çocuğun anlayacağı biçimde anlatarak net bir şekilde veriniz.
- Hormonal yapıdaki değilşimlerinden kaynaklı ergenlerde duygudurum değişiklikleri olabilir. Agresyonu çok yüksek olduğu dönemlerde üzerine gitmeyiniz.
- Ergenlik dönemindeki fiziksel konular ile ilgili erinlik döneminden itibaren hemcins ebeveyn
çocuğa bilgi vermelidir. Gerekirse profesyonel yardım alınız.
- Teknoloji kullanımı her zaman negatif bir durum değildir. Önemli olan çocuğun teknolojiyi ne kadar süre ve ne amaçla kullandığıdır. Ön görülen makul süre gündelik kullanımın bir buçuk saati aşmamasıdır. Bu konuda ortak bir karar alınız.
- Hızlı büyüme özellikle erinlik döenminde bir miktar sakarlık oluşturabilir. Esnek olunuz.
- Erkek ergenlerde testosteron ve JCSH hormonları bir miktar agresyon yapabilir. Bu nedenle beslenme ve sportif faliyetler oldukça önemlidir.
Dr. Atanur AKAR